Analyse

Wie een asset wil dat buiten het banksysteem staat en geen tegenpartijrisico kent komt al snel uit bij fysiek goud. Tegelijkertijd is zilver net zo, zo niet interessanter dan goud. En als we de volgende technische analyse mogen geloven dan is de toekomst van zilver rooskleuriger dan die van goud.

Analist Stefano Bottaioli liet afgelopen zondag op Twitter de volgende technische analyse zien. Hierin zien we vijf keer een dubbele bodem voor zilver. Een dubbele bodem was telkens een voorbode voor serieuze koerswinsten met winsten van respectievelijk 975 procent, 100 procent, 65 procent en 1097 procent. De vijfde dubbele bodem is volgens Stefano net gevormd, waardoor de weg vrij is voor zilver om wederom een rally omhoog in te zetten.

Goud-zilver ratio

Naast de goede vondst van Stefano spreekt ook de goud-zilver ratio in het voordeel van zilver. Deze goud-zilver ratio is namelijk al een tijdje uit balans. De goud-zilver ratio wordt berekend door de prijs van goud te delen door de prijs van zilver. De ontwikkeling van deze ratio in de geschiedenis vertelt ons hoe ‘duur’ of hoe ‘goedkoop’ het ene edelmetaal ten opzichte van het andere is op een bepaald moment.

Met de prijs van één ounce goud koop je gezien de huidige goud-zilver ratio 85 ounces zilver. In de afgelopen 25 jaar is zilver niet zó goedkoop geweest ten opzichte van goud. Telkens wanneer de goud-zilver ratio boven de 80 uitkomt, is dit in het verleden een startsein geweest voor de zilverprijs voor flinke winstkoersen. 

Zo zette zilver tijdens een goud-zilver ratio van meer dan 80 in november 1996, juni 2003 en december 2008 forse koerswinsten neer. Met rendementen van respectievelijk 70%, 200%, en 400% tijdens de laatste financiële crisis.

Zilver: het overwegen waard

Al met al hebben we hier twee duidelijke signalen die spreken in het voordeel van zilver. Neem daarbij het feit dat zilver sinds december 2015 in een berenmarkt zit, en de omstandigheden om zilver te kopen kunnen niet gunstiger zijn.

In de afgelopen maanden steeg goud met 15 procent. Begin oktober betaalde men 32.700 euro voor een kilo goud. Op het moment van schrijven kost diezelfde kilo 37.640 euro. Ondanks deze stijging is de verwachting dat de goudprijs nóg hoger kan. Veel beleggingsfondsen hebben namelijk nog geen positie ingenomen in goud.

Bloomberg meldt dat beleggingsfondsen relatief gezien een kleine hoeveelheid aan long posities in hebben genomen in het edelmetaal. Zeker in vergelijking met voorgaande jaren. De terughoudendheid van de beleggingfondsen duidt volgens Bloomberg op een opwaarts potentieel voor goud, zeker wanneer de correctie waar beleggingsfondsen op hopen (om goud laag in te kopen) uitblijft.

In de grafiek hierboven zien we dat beleggingsfondsen een bescheiden positie innemen op de futuresmarkt. Zeker in vergelijking met afgelopen jaren. Joni Teves, strateeg bij UBS, stelt dat ondanks de positieve houding van goud beleggingsfondsen nóg niet massaal in het edelmetaal zijn gestapt. Volgens Teves blijft de terughoudendheid boven de markt sluimeren. Het risico dat beleggingsfondsen volgens hem nemen is dat ze wachten op een dip om een inhaalslag te maken met betrekking tot het kopen van goud. Indien de dip uitblijft zullen zij een grote inhaalslag moeten maken, wat zeer positief zal uitpakken voor goud.

Vooruitzicht goudprijs

In de afgelopen maanden lieten steeds meer banken en analisten zich positief uit over goud. Eind 2018 begonnen prognoses over de goudprijs voor 2019 naar buiten te komen. Hierbij is de verwachting van velen dat de goudprijs dit jaar de 1.400 dollar per troy ounce zal bereiken.

Banken als Goldman Sachs, Société Generale maar ook ABN Amro verwachten een sterke opmars van de goudprijs dit jaar. Zo verwacht Georgette Boele van de ABN Amro dat de verzwakking van de dollar dit jaar een positief effect zal hebben op de goudprijs. Daarnaast wijst ze ook op de lage shortposities, een hoge shortpositie duidt op een overdreven negatief sentiment in de markt. Dit sentiment, dat in voorgaande jaren wel zichtbaar was, lijkt zich nu om te keren waardoor de goudprijs nog hoger kan gaan.

Naast de redenen die Georgette Boele aankaart spelen er ook andere factoren mee die in het voordeel van goud spreken. Zo zijn er geopolitieke risico’s: De handelsoorlog tussen China en Amerika, de crisis in Venezuela en de Brexit. Elk van deze risico’s zorgt voor onzekerheid voor investeerders, wat beleggers angstig maakt.

Naast de geopolitieke risico’s zijn ook de hoge waarderingen van aandelen een teken aan de wand. In oktober van 2018 kregen we de eerste waarschuwing hieromtrent toen Amerikaanse indices met tientallen procenten kelderden. Als laatste is het beleid van de Fed ook belangrijk voor de ontwikkeling van de goudprijs. De Amerikaanse centrale bank bevindt zich momenteel op een keerpunt met betrekking tot het rentebeleid. Gaat de centrale bank door met het verhogen van de rente of zal de Fed pas op de plaats maken uit angst voor een nieuwe recessie?

Verzekering

Gezien de risico’s die op de loer liggen is het niet gek om fysiek goud te overwegen als belegging. Het voorbeeld volgen van centrale banken, die in 2018 een record aan fysiek goud hebben ingeslagen, is dan ook niet gek. Goud heeft de neiging om als verzekering te fungeren. De prijs van goud neemt namelijk toe wanneer andere activa dalen. Het edelmetaal heeft in het verleden vaak genoeg portefeuilles gered die in elkaar donderden toen aandelen- en obligatiekoersen onderuit gingen.

In de afgelopen jaren is goud steeds belangrijker geworden als reserve op de balansen van centrale banken. In 2018 kochten centrale banken in totaal 651,5 ton aan goud. Dit is de grootste jaarlijkse aankoop van centrale banken sinds het jaar 1971, hetzelfde jaar waarin de Amerikaanse dollar van goud werd ontkoppeld.

Tegelijkertijd repatriëren steeds meer landen hun goud terug uit kluizen van centrale banken in de Verenigde Staten en Engeland. In de afgelopen jaren hebben onder andere Duitsland, Nederland, Oostenrijk, Hongarije en Turkije hun goudvoorraad teruggehaald naar eigen bodem.

Veel van het goud dat opgeslagen lag bij de Federal Reserve in New York of bij de Bank of England, is daar naartoe gebracht voor de Tweede Wereldoorlog. Uit angst voor een Duitse (of Russische) invasie hebben verschillende Europese landen hun goud ‘veilig’ laten opslaan in de Verenigde Staten of Engeland.

Venezuela

Onlangs was repatriëring van goud weer een hot item nadat Venezuela de Bank of England verzocht om de repatriëring van 14 ton goud en dit verzoek werd geweigerd. Het goud met een waarde van 550 miljoen werd niet teruggegeven aan het land omdat het volgens Britse ambtenaren onduidelijk is wat de plannen zijn van de Venezolaanse regering met het eigen goud.

Australië

Een ander land dat een grote hoeveelheid goud heeft opgeslagen bij de Bank of England is Australië. Het land heeft 80 ton fysiek goud opgeslagen in Londen. Vreemd genoeg heeft de Britse toezichthouder nooit een audit uitgevoerd op het Australische goud. 

De Reserve Bank of Australië (RBA) claimt op haar eigen website dat het 80 ton fysiek goud heeft laten opslaan in Londen, bij de Bank of England. Het grootste gedeelte van al dit goud is opgeslagen op basis van een ‘bailment agreement’, dit houdt in dat de Bank of England de bewaarder van de het goud is, en dat de RBA eigenaar is van het goud waarbij de centrale bank toegewezen baren met serienummer zou moeten hebben.

Vreemd genoeg heeft er nog nooit een onafhankelijke audit plaatsgevonden, wat inhoudt dat er geen enkele manier is om de bewering dat er 80 ton fysiek Australisch goud ligt opgeslagen in Londen, te verifiëren. In 2013 liet de Bank of England, zijn Australische collega’s een gedeeltelijke audit van de goudvoorraad doen. De resultaten van deze audit zijn nooit vrijgegeven, ondanks herhaaldelijke FOIA verzoeken van verschillende instanties werd de audit documenten niet vrijgegeven op advies van zowel de Bank of England als de RBA.

“There have never been any independent physical audits of this gold, which means that there is no way to verify the RBA’s claim that it has all the gold it claims to have,”

– Ronan Manly – RT.com

Ronan Manly, analist bij Bullionstar omschrijft de gebeurtenissen rondom het Australische goud als opmerkelijk. “Het feit dat zowel de RBA als de Bank of England weigeren om informatie vrij te geven over het opgeslagen goud is hooguit verdacht”.

Goud uitlenen

Wat is er aan de hand met het goud van Australië? Dit blijft natuurlijk gissen aangezien het audit document nooit het levenslicht heeft gezien. Volgens Manly is er wel een mogelijke verklaring over waar het goud is.

Wanneer een land besluit om de eigen goudvoorraad op te slaan in een ander land, wordt het goud in principe in bruikleen gegeven. Het land dat goud opslaat kan dit goud weer in bruikleen geven aan andere instanties. Op deze manier kan fysiek goud zo vaak worden ‘doorgeleend’ waardoor leasecontracten niet meer fysiek worden gedekt door al het bestaande goud. Een ontwikkeling die we vandaag de dag zien op de papieren goudmarkt. Met andere woorden: er is meer goud verkocht op papier dan dat er daadwerkelijk beschikbaar is.

De ECB heeft in het vierde Central Bank Gold Agreement uitvoerig gesproken over deze ontwikkeling. In de overeenkomst verklaren centrale banken dat het in bruikleen geven van goud aan andere landen zal worden afgebouwd.

Repatriëring

Volgens Manly doet Australië er overigens goed aan om al het goud te repatriëren. Het land heeft een bloeiende goud-industrie en een prima infrastructuur voor de opslag en beheer van edelmetaal op eigen grondgebied.

Het uitlenen van goud door centrale banken is een activiteit gehuld in geheimen. Centrale banken geven nauwelijks openheid over de partijen aan wie goud wordt uitgeleend. Manly gaat er dan ook vanuit dat het audit document uit 2013 met opzet niet is vrijgegeven omdat het schade zou toebrengen aan zowel de centrale bank van Australië als Engeland. Al blijft dit natuurlijk gissen. Later dit jaar zal er een nieuwe audit plaatsvinden om het Australische goud dat ligt opgeslagen in Engeland te controleren.

Nadat palladium op 6 december voor het eerst sinds 2002 duurder werd dan goud, stijgt het edelmetaal gestaag door en is er weer een nieuw record bereikt. De prijs van palladium bereikte afgelopen week een nieuwe all time high.

Het edelmetaal was in 2018 al het best presterende edelmetaal onder de edelmetalen die wij bij Goudverzekerd aanbieden. En vooralsnog lijkt ook 2019 een goed jaar te worden voor palladium. De palladium prijs steeg in 2018 met 27,7 procent.

Palladium vs. Platina

Beide edelmetalen worden gebruikt in katalysatoren van voertuigen; platina wordt voornamelijk gebruikt voor katalysatoren van diesel-aangedreven auto’s terwijl palladium wordt gebruikt voor katalysatoren van benzine-aangedreven auto’s. Over de afgelopen 10 jaar was palladium langere tijd het goedkopere edelmetaal van de twee zoals af te lezen is in de grafiek hieronder.

De nasleep van verschillende emissie-schandalen met dieselauto’s, en strengere milieueisen zorgden er voor dat consumenten zich afkeerden van dieselauto’s. Hierdoor onttroonde palladium platina en is het prijsverschil tussen beide edelmetalen op het moment van schrijven meer dan 500 dollar per troy ounce in het voordeel van palladium.

Het steeds grotere prijsverschil zorgt inmiddels ook voor speculatie in de auto-industrie. Zo zouden verschillende autofabrikanten overwegen om het goedkopere platina te gaan gebruiken in katalysatoren van benzine-auto’s. Anton Berlin, analist bij het Russische Norilsk Nickel stelt tegenover Bloomberg dat dit onwaarschijnlijk is. Palladium heeft aan aantal unieke functies die meer geschikt zijn voor benzine of hybride auto’s, zoals een betere weerstand tegen hogere temperaturen.

Bij Goudverzekerd kunt u de palladium Maple kopen. Het is een van de weinige palladium munten die beschikbaar zijn. Al kan het zo maar zijn dat mede door de sterke prijsstijging ook andere munthuizen dit jaar nieuwe palladium munten zullen gaan slaan.

Sinds de aandelenbeurzen begin oktober begonnen te dalen en flinke schades hebben teweeggebracht in verschillende portefeuilles, hebben beleggers die ook op goud hebben gewed dit jaar hun schade weten te beperken. De prijs van het edelmetaal steeg sinds begin oktober namelijk met 9,4 procent.

Vluchthaven

In de afgelopen maanden gedraagt goud zich als de vluchthaven in moeilijke en/of onzekere tijden waar het om bekend staat. De signalen dat aandelenwaarderingen in de afgelopen jaren wel érg hoog zijn opgelopen door goedkoop geld dat door centrale banken de markten in werd gepompt werden in het laatste kwartaal van dit jaar steeds heviger.

Sinds oktober is de kiloprijs van goud gestegen van €33.000 naar bijna €36.000.

De paniek die in oktober begon heeft zich in de maanden november en december doorgezet en verschillende aandelenbeurzen zitten officieel in een bearmarkt. In de tussentijd voorspellen steeds meer aanstaande banken en analisten een aanzienlijke kans op een recessie in de VS in 2019. Door de angst voor een ommekeer in het sentiment op de financiële markten is goud dé go-to investering van het laatste kwartaal van dit jaar. 

Vooruitzicht

Uit een recente poll van Reuters onder 39 ondervraagden, blijkt dat er een prijs van $1.300 dollar per troy ounce voor volgend jaar wordt voorspeld. Deze voorspelling steekt nog schraal af in vergelijking met de prognose van Georgette Boele, een van ’s werelds beste voorspellers van de goudprijs. De ABN-Amro analist voorziet een prijs van $1.400 dollar tegen het eind van 2019 voor goud.

Wie wil profiteren van de wederopstanding van goud én wie zijn vermogen wil beschermen tegen een volatiel en (waarschijnlijk) zeer risicovol 2019 kan in onze webshop uitstekend uit de voeten. Naast gouden baren en munten, hebben wij ook een uitgebreid aanbod aan zilveren munten, baren én palladium en platina munten.

Ben je nog op zoek naar een kerstcadeau of wil je een ‘gouden’ kans benutten? Dan is het verstandig om goud te kopen in december. Wanneer we uitgaan van data over de afgelopen 16 jaar blijkt namelijk dat goud kopen in december zeer lucratief uitpakt.

Op basis van data die wij hebben geanalyseerd is gebleken dat goud in de afgelopen 16 jaar in de eerste maand van elk jaar het beste presteert. Over de afgelopen 16 jaar is goud namelijk 15 keer gestegen in januari en gemiddeld genomen kwam deze stijging uit op een stijging van 4,5 procent. Gemiddeld genomen presteert goud in december het slechtst.

December wordt vaak gezien als hét startsein voor een opleving voor goud. Elk begin van het jaar gaat gepaard met enkele belangrijke gebeurtenissen in de goudmarkt. Zo vindt het Chinese nieuwjaar plaats waarin traditioneel gezien vaak een recordbedrag aan goud wordt gekocht door Chinezen. Deze gebeurtenis fungeert vaak als katalysator voor de goudprijs waardoor deze in het eerste kwartaal van elk jaar accelereert.

Daarnaast speelt dit jaar ook een andere belangrijke gebeurtenis. De jarenlange bullmarkt op aandelenbeurzen lijkt plaats te gaan maken voor een bear markt. De correcties in oktober en november waren al flink waarbij investeerders flinke verliezen hebben moeten slikken. Desondanks verwachten verschillende zakenbanken en analisten dat het ergste nog moet komen. Voor 2019 wordt dan ook een somber vooruitzicht geschetst door verschillende vooraanstaande zakenbanken waarbij beleggers wordt aangeraden om te hedgen tegen eventuele correcties op de financiële markten.

Dé belangrijkste reden om goud aan te houden is het bijzondere effect van de diversificatie. Beleggers hebben namelijk aandelen, obligaties, cryptomunten en vastgoed in hun portefeuilles zitten. Deze bewegen (vaak) in dezelfde richting. Goud toevoegen aan een portefeuille zorgt er voor dat ‘when all else fails’, je portefeuille bestand is tegen een flinke correctie.

Nu we in de laatste maand van het jaar zitten stromen de voorspellingen voor 2019 binnen van verschillende zakenbanken. Deze week besteden we aandacht aan een aantal van deze prognoses.  Zakenbank Goldman Sachs voorziet een zeer positief 2019 voor grondstoffen en voorspelt een rendement van 17 procent in de komende maanden. Goldman Sachs beschrijft de huidige situatie als onhoudbaar en ziet de G-20 bijeenkomst in Buenos Aires als keerpunt.

“Gezien de omvang en ontwrichting van de grondstofprijzen ten opzichte van de fundamentals – waarbij olie en (edel)metalen momenteel onder kostproductie worden aangeboden – zijn we van mening dat grondstoffen op dit moment een uiterst aantrekkelijk instapmoment bieden voor longposities in goud, olie en basismaterialen”, aldus Goldman Sachs in haar prognose voor volgend jaar.

Goud

In de afgelopen week is de goudprijs gestegen met 2 procent, zilver deed het beter met een stijging van bijna 3 procent. Goldman Sachs is van mening dat goud nog een lange weg omhoog te gaan heeft. “Als de Amerikaanse groei volgend jaar vertraagt zoals verwacht, dan zou goud profiteren van een hogere vraag naar defensieve activa’, aldus Goldman Sachs.

Terwijl edelmetalen dit jaar zowel in het tweede als derde kwartaal last hebben gehad van een sterke dollar, lijkt de dynamiek zich nu om te draaien door twijfels over het monetaire beleid van de Fed en de renteverhogingen in 2019. Maandag stelde Goldman Sachs haar verwachting voor renteverhogingen in 2019 naar beneden bij. Waar de zakenbank voorheen uitging van vier renteverhogingen in 2019, is de verwachting nu bijgesteld naar drie stuks.

Een enkel signaal die de visie van Goldman Sachs onderbouwt is de opbouw van goud ETF-aanhoudingen. Deze zijn voor de tweede maand op rij gestegen volgens de meest recente data van de World Gold Council. De Europese fondsen leidden de wereldwijde instroom, met sterke stromen naar fondsen vanuit het Verenigd Koninkrijk. De bezorgdheid over de Brexit nemen toe waardoor het Britse pond verzwakt. 

Advies Goldman

Goldman Sachs adviseert al haar cliënten op dit moment een long positie in goud voor volgend jaar. Het edelmetaal wordt door de zakenbank onderschreven in een lijst met 10 trade ideeën voor 2019. 

De prestatie van de aandelenmarkt is niet alleen slecht, maar ronduit dramatisch. Na de duik van 550 punten in de Dow Jones Industrial Average Index afgelopen dinsdag, is de meltdown van de markt officieel. Althans, in termen van waarderingen is dit jaar nu al een van de ergste van de afgelopen decennia.

De koers-tot-winst ratio van de S&P 500 gebaseerd op de afgelopen 12 maanden, is in 2018 gedaald met 17 procent. Dat is de derde grootste daling sinds 1991, gebaseerd op cijfers van Bloomberg. Daarnaast is dit slechts 1 procentpunt beter dan de daling van 18 procent in waarderingen in 2008, tijdens de financiële crisis. De grootste daling vond plaats in 2002 tijdens de dot-com bubbel.

Aandelenkoersen zijn aanzienlijk gestegen sinds Trump tot president werd verkozen. Veel analisten hebben echter gewaarschuwd dat deze stijgingen niet gefundeerd zijn. Wat beleggers bereid zijn te betalen voor bedrijfswinsten, de daadwerkelijke waardering van de aandelenmarkt, is een betere indicatie over de richting van de economie volgens analisten. Zelden zijn die gevoelens zo snel verzuurd, hoogstwaarschijnlijk gedreven door de handelsoorlog, en vertragingen van de wereldwijde groei, stijgende rentetarieven en inflatie.

Het einde van het probleem is ook nog niet in zicht, zo voorspelt Bloomberg. Het grotere probleem is dat elementen die doorgaans voor een hogere aandelenmarkt zorgen, verdwijnen. De sterke Amerikaanse arbeidsmarkt en de tarieven die Trump heeft opgelegd aan verschillende landen, zorgen voor hogere kosten en tegelijkertijd dalende winstmarges. Bovendien stijgen de rentetarieven en neemt de groei af. Al deze factoren leiden doorgaans tot lagere waarderingen van aandelenmarkten.

Het slechte nieuws is dus dat niet de markt er momenteel wankel uitziet, maar dat het mogelijk nog veel erger kan gaan worden.

En weer was het gisteren raak. Na de dramatisch verlopen maand oktober is deze week een nieuwe verkoopgolf onder de FAANG aandelen ontstaan wat zich verspreidde over grote delen van de rest van de markt. Ook in Europa was de angst onder beleggers voelbaar. Daarnaast verschenen er teleurstellende cijfers over de woningmarkt uit de VS. Komt de 10 jaar durende bullmarkt ten einde?

FAANG

Maandagavond werden de eerste scheuren zichtbaar nadat Apple bekend maakte dat de productieplannen voor de nieuwe iPhone XR omlaag schroeft met een derde van de oorspronkelijke 70 mio modellen. Daarnaast maakte Apple afgelopen week aan haar leveranciers bekend dat de productiecijfers nog een keer omlaag zullen gaan.

Niet veel later volgde een downgrade van Goldman Sachs; het is al de tweede downgrade deze maand. Het aandeel van Apple daalde sinds haar piek in oktober met ruim 20 procent, waardoor een marktwaarde van 220 miljard dollar is verdampt. 

In het kielzog van Apple kregen ook andere FAANG-aandelen stevige klappen. De vijf tech bedrijven die het afgelopen decennium de favoriete investering waren voor iedereen en de markt in principe hebben gedragen krijgen nu klap na klap. Het vijftal verloor sinds hun hoogtepunt 1,02 triljoen (1.020.000.000.000) dollar aan waarde. Officieel zitten de FAANG aandelen momenteel in een bear markt. Wall Street definieert een bear markt wanneer er een daling van 20 procent of meer plaatsvindt.

Huizenmarkt

Naast de keldering van de FAANG aandelen is het vertrouwen onder Amerikaanse huizenbouwers ook flink gedaald. Uit cijfers van de National Association of Home Builders bleek dat de vertrouwensindex daalde van 68 naar 60. De reden voor de daling van de vertrouwensindex, is dat huizenbouwers afwachtend en bezorgd zijn als gevolg van de stijgende rente en hogere huizenprijzen, aldus NAHB.

Europa & China

De onrust in de Verenigde Staten heeft zich ook verspreid naar ons continent en China. Zo leverde de AEX dinsdag 1,6 procent in. Sinds het hoogtepunt van dit jaar is de beursindex al met 11 procent gedaald.

In Europa doen de beurzen het sowieso al langer slecht. Europese beleggers zijn somberder gestemd dan Amerikaanse, aangezien de Brexit en de ­Italiaanse begrotingsperikelen voor veel ­onzekerheid zorgen. De Stoxx Europe 600­­, de index met de zeshonderd grootste Europese bedrijven, is dit jaar al 10 procent minder waard geworden.

Door de zorgen rondom techaandelen gingen Aziatische techbedrijven ook onderuit. In Azië zitten veel bedrijven die als toeleverancier fungeren voor de grote techbedrijven uit de Verenigde Staten. Door de daling van de FAANG-aandelen en de handelsoorlog tussen de VS en China staan beuren in Azië ook onder druk. De Chinese beurs daalde dit jaar ruim 20 procent. 

Komt de 10 jaar durende bullmarkt ten einde?

Veel Europese indices zoals de Duitse Xetra DAX en de breed gespreide STOXX Europe 600 Index hebben hun sinds 2009 stijgende bodemlijn al gebroken en bevinden zich in een bear markt. 

Tegen het einde van het jaar lijken de donkere wolken rondom de financiële markten zich steeds verder op te stapelen. Zo zorgt Italië voor een negatief sentiment in Europa. Daarnaast blijft de onzekerheid over het Brexit-voorstel boven de markt hangen. In de Verenigde Staten zien we tegelijkertijd een daling van dé belangrijkste spelers in het land én een Federal Reserve die stelt dat zij zullen doorgaan met het verhogen van de rente. Tegelijkertijd zijn er signalen over een afkoelende economie en een exploderende schuldenberg.

Lawrence Summers, voormalig hoogleraar economie aan Harvard en oud-minister van Financiën, liet onlangs in een interview aan CNBC weten dat een vertraging van de Amerikaanse economie een “bijna-zekerheid” is en dat het recessierisico de komende twee jaar bijna 50 procent is.

Ook in China zijn er serieuze zorgen over de economie. De tweede grootste economie ter wereld kan er voor zorgen dat ook andere landen mee worden getrokken in een crisis. Het land is immers een van de belangrijkste afnemen van goederen en diensten van verschillende landen. Een economische vertraging zal naar verwachting grote gevolgen hebben voor de wereldwijde economie.

Eens bereikt een economische cyclus een keerpunt. Wellicht dat we ons momenteel in de voorbereidende fase bevinden van een dergelijk keerpunt waardoor er een einde komt aan een bullmarkt van 10 jaar.