Analyse

Nadat de VS afgelopen week zwaar militair geschut richting de Straat van Hormuz stuurde, lijkt de volgende stap voor een oorlog met Iran in de maak. Vandaag beschuldigt de Verenigde Staten, Iran van het beschadigen van vier olietankers voor de kust van de Verenigde Arabische Emiraten.

Zondag liet de Verenigde Arabische Emiraten weten dat er bij de havenstad Fujairah een poging is ondernomen om een viertal olietankers te saboteren. Twee van deze olietankers zijn van Saudi-Arabische origine.

“Iran achter saboteren olietankers”

Vandaag meldt The Wall Street Journal dat anonieme Amerikaanse diplomatieke bronnen stellen dat Iran ‘waarschijnlijk’ achter de sabotage zit. Deze beschuldiging past perfect in het straatje van Mike Pompeo, die zondag Iran waarschuwde dat iedere aanval op “belangen of burgers van de Verenigde Staten zal worden beantwoord met een snelle en beslissende reactie”.

“The regime in Tehran should understand that any attacks by them or their proxies of any identity against US interests or citizens will be answered with a swift and decisive US response,”

– Mike Pompeo

Twee dagen later, heeft Iran (volgens Amerikaanse functionarissen), een roekeloze aanval uitgevoerd op olietankers in de Straat van Hormuz. Dit incident zou zomaar kunnen leiden tot een directe militaire confrontatie tussen Iran en de VS en haar regionale bondgenoten.

China heeft zojuist bekend gemaakt dat het terug slaat in de handelsoorlog met de VS. Vanaf 1 juni worden importheffingen op Amerikaanse goederen eveneens verhoogd tot 25 procent. 

Ook maakte het ministerie van Financiën bekend dat de bestellingen van vliegtuigbouwer Boeing mogelijk worden uitgesteld. Daarnaast laat China weten te overwegen om de bestellingen van agrarische producten uit de VS, zoals sojabonen, stop te gaan zetten. Het gaat om goederen met een totale waarde van 60 miljard dollar. De aandelenbeurzen duiken verder omlaag na de bekendmaking. 

Afgelopen vrijdag werd de importheffing op Chinese goederen die naar de VS worden verscheept verhoogd van 10 naar 25 procent. Trump waarschuwde de Chinezen al dat zij niet met tegenmaatregelen moeten komen. Deze waarschuwing leggen de Chinezen nu dus naast zich neer.  “Jullie hadden een goede deal. Deze was bijna rond”, sneert Trump in de richting van Peking.

I say openly to President Xi & all of my many friends in China that China will be hurt very badly if you don’t make a deal because companies will be forced to leave China for other countries. Too expensive to buy in China. You had a great deal, almost completed, & you backed out!

— Donald J. Trump (@realDonaldTrump) 13 mei 2019

Handelsgesprek beëindigd 

Afgelopen vrijdag zijn handelsbesprekingen tussen beide partijen zonder akkoord beëindigd. Een nieuwe datum voor onderhandelingen is er nog niet. En het lijkt er op dat er met de aanhoudende spanningen tussen beide partijen deze steeds verder weg lijkt.

Slechte beursdag

Het belooft wederom een slechte beursdag te worden na een bijzonder slechte week afgelopen week. Amerikaanse futures wijzen op scherpe verliezen tijdens de opening van de beurzen naar aanleiding van de reactie van Peking. Zo daalt de S&P 500 1,9 procent en wijzen de futures van de Nasdaq op een daling van 2,4 procent.

Een sterke stijging in de vraag naar platina baren, platina munten en ETF-afgeleiden heeft de verwachtingen voor een platina overschot dit jaar drastisch verminderd.

In maart van dit jaar werd er nog uitgegaan van een wereldwijd overschot van 680.000 ounces platina. Het grootste overschot sinds 2013. De World Platinum Investment Council (WPIC) raamt echter in haar laatste rapport dat er een overschot zal zijn van 375.000 ounces. Een neerwaartse bijstelling van 44 procent op basis van de eerste raming.

Een sterke stijging van de vraag vanuit (institutionele) beleggers naar platina in het eerste kwartaal heeft de vooruitzichten drastisch veranderd, zo stelt Trevor Raymond, directeur van het onderzoek van de WPIC.

In het eerste kwartaal van dit jaar stegen platina ETF-holdings met 690.000 ounces, de sterkste stijging sinds de ETF in 2007 werd gelanceerd. Ook de angst voor een staking in Zuid-Afrika en de stijgende prijzen hebben er voor gezorgd dat de interesse in platina in het eerste kwartaal van dit jaar sterk steeg.

Volgens het rapport zal de totale vraag naar platina dit jaar stijgen met 8 procent, terwijl het aanbod zal stijgen met 4 procent.

Vanaf vandaag wordt het dreigement van Trump werkelijkheid. In een klap worden goederen die vanuit China, de VS worden ingevoerd belast met een importtarief van 25 procent. De importheffingen gelden vanaf vandaag voor goederen die de Chinese havens verlaten.

Analisten stellen dat met de importheffingen, goederen ter waarde van 200 miljard dollar extra worden belast. Vooral consumentengoederen, zoals smartphones, kleding en speelgoed worden getroffen. De verwachting is dat de verhoging door bedrijven zal worden doorberekend aan de Amerikaanse consument. Afgelopen jaar deden bedrijven namelijk precies hetzelfde.

Ondanks de verhoging van de importheffingen wordt er nog wel onderhandeld tussen beide landen. Hierdoor is de hoop op een akkoord tussen de VS en China alsnog levend, wat we dus ook terugzien op reactie van de financiële markten.

Trump: “No need to rush”

Wat de markten wél weer angstig kan maken is de volgende tweet van president Trump.

Talks with China continue in a very congenial manner – there is absolutely no need to rush – as Tariffs are NOW being paid to the United States by China of 25% on 250 Billion Dollars worth of goods & products. These massive payments go directly to the Treasury of the U.S….

— Donald J. Trump (@realDonaldTrump) 10 mei 2019

Terwijl de financiële markten hopen op een snelle oplossing om een escalatie te voorkomen, tweet president Trump dat er “geen haast gemaakt hoeft te worden”.

Reactie China

China stelt de stap van de Amerikanen te betreuren en hard te zullen terugslaan.

Europese landen die betrokken zijn bij het atoomakkoord met Iran, hebben het ultimatum van Rohani verworpen.

“Wij verwerpen elk ultimatum en zullen bekijken of Iran zijn verplichtingen op nuclear vlak nakomt”, aldus Federica Mogherini, de Vertegenwoordiger voor het Buitenlandbeleid van de EU.  Ook stelt Mogherini “volledig toegewijd” te blijven aan het behoud van integrale uitvoering van het nucleaire akkoord.

China & Rusland

China en Rusland wijzen ondertussen naar de Verenigde Staten als boosdoener na het ultimatum van Iran. Volgens beide landen is de huidige situatie het gevolg van de eenzijdige opheffing van het atoomakkoord door de Verenigde Staten.

Situatie escaleert verder

Woensdag escaleerde de Verenigde Staten de situatie verder door staal, ijzer, aluminium en koper toe te voegen aan de sectoren waartegen Washington strafmaatregelen treft.

Inmiddels heeft het vliegdekschip, de USS Abraham Lincoln, het Suez-kanaal bereikt. Persbureau Reuters meldt dat het vliegdekschip, dat afgelopen zondag richting het Midden-Oosten is gestuurd, het Suez-kanaal heeft bereikt en Iraanse wateren nadert.

De Turkse economische en monetaire implosie wordt met de dag groter. Donderdag bereikte de Turkse lira het laagste punt in 7 maanden tijd, nadat de Turkse kiesraad maandag een streep zette door de verkiezingen in Istanbul.

Voor een euro krijg je op het moment van schrijven 7 lira. Het diepste punt sinds oktober 2018. Hoge inflatie en een gebrek aan duidelijk beleid van de Turkse centrale bank zorgen al langer voor zorgen over de Turkse valuta.

Turkse centrale bank

Inmiddels heeft de Turkse centrale bank het monetaire beleid verkrapt, om zo de lira te ondersteunen. Veilingen voor kortlopende obligaties zijn opgeschorst. Banken die liquiditeit nodig hebben zijn hierdoor genoodzaakt om op een andere manier aan liquiditeit te komen. Banken kunnen tegen een daggeldrente van 25,5 procent geld lenen. Hiervoor lag de rente op 24 procent. Een hoge rente kan de waardedaling van de Turkse lira stoppen.

President Recep Tayyip Erdogan is een felle tegenstander van renteverhogingen. Hij vindt dat een hogere rente schadelijk is voor de economie.

De Turkse president stelt dat de daling van de Turkse lira het resultaat van economische sabotage is en beloofde aanvallen op de Turkse economie af te zullen slaan. “Wat we dan gaan doen? Vanaf nu zullen we hetzelfde doen als wat we met terroristen hebben gedaan.”

Lira kan euro besmetten

De Eurozone kan besmet raken door de angst in Turkije. Analisten wijzen er op dat in potentie de focus van de angst kan verspreiden naar de hele sector van opkomende markten en tot de Europese markten, waaronder de euro.

Beleggers hebben waarschijnlijk niet meer bewijs nodig gehad om hen te overtuigen dat president Trump momenteel dé belangrijkste persoon is die de financiële markten kan sturen. De tweets van afgelopen zondag hebben de financiële markten miljarden gekost.

Na het bericht van Trump daalde de Chinese aandelenmarkt, tot nu toe een van de best presterende aandelenmarkten dit jaar. De aandelenmarkt noteerde de grootste eendaagse daling in 3 jaar tijd. Ook de Amerikaanse en Europese beurzen kelderden na het dreigement van Trump.

Bloomberg berekende dat elk woord in de twee tweets van Trump, beleggers $13 miljard dollar per woord heeft gekost op maandag en dinsdag. De twee berichten samen hebben een totale marktkapitalisatie van $1,36 biljoen laten vervagen.

Afhankelijk van welke analist je vraagt, waren Trump’s tweets ofwel een excuus om winsten te nemen na de rally van aandelenmarkten over de afgelopen weken. Of heeft de daling een geldige vraag opgeworpen of de bull-markt van aandelenmarkten kan doorgaan.

Vooralsnog is het afwachten wat er vrijdag gaat gebeuren tussen China en de Verenigde Staten.

De goudprijs noteert de hoogste prijs in een week tijd na de onrust die is ontstaan over een heropleving van de handelsoorlog tussen China en de Verenigde Staten. De goudprijs in dollar noteert op het moment van schrijven een prijs van $1.289 per troy ounce, het hoogste punt sinds 26 april.

Ondanks de lichte stijging van de goudprijs verwachten analisten dat de echte stijging nog moet komen indien de Verenigde Staten aanstaande vrijdag écht de importtarieven zal verhogen.

Impact dreigement Trump groter op aandelenmarkten

“De dreigementen van Trump hebben een veel grotere impact gehad op aandelenkoersen dan op die van edelmetalen. Hoewel goud weer wat aantrekkingskracht heeft gewonnen door de angst voor een nieuwe handelsoorlog, duiken investeerders nog niet massaal op het edelmetaal”, stelt Carlo Alberto De Casa, analist bij ActivTrades.

Beleggers zijn niet bepaald gerust op een goede afloop van de handelsbesprekingen tussen beide landen. De angst voor een verhoging van Amerikaanse importtarieven zette beurzen dinsdag flink lager. Zo daalde de Dow Jones met 473 punten, de slechtste handelsdag van de Dow Jones sinds 3 januari van dit jaar. De S&P500 leverde 1,8 procent in terwijl de Nasdaq het nog iets slechter deed met een verlies van 2 procent.

Ook in Europa waren er alleen rode cijfers zichtbaar. Zo daalde de AEX met 1,2 procent, de Duitse DAX met 1,7 procent en in Frankrijk ging de CAC-40 met 1,6 procent onderuit. In Engeland leverde de FTSE100 1,7 procent in.

Weerstand

Vanuit een technisch perspectief dient de goudprijs boven de eerste weerstand van $1.291 per troy ounce uit te breken. Indien dit gebeurt, is de volgende belangrijke horde de grens van $1.299 per troy ounce.

Op de korte termijn zal alles afhangen van hoe de onderhandelingen zullen lopen tussen China en de VS. De verwachting is dat afgevaardigden van beide landen elkaar vandaag zullen spreken. Vrijdag zal moeten uitwijzen of Trump inderdaad daad bij woord voegt wanneer hij al dan niet de importtarieven tegen China zal verhogen.

Iran trekt zich terug uit delen van het atoomakkoord uit 2015. Staatsbureau Isna meldt dat president Rohani dit besluit per brief aan Duitsland, Frankrijk, Groot Brittannië, Rusland en China heeft laten weten. Deze landen waren betrokken bij het akkoord waarin werd afgesproken dat Iran het verrijken van uranium zou beperken in ruil voor het opheffen van economische sancties.

Het besluit van Iran volgt exact een jaar na de terugtrekking van de Verenigde Staten uit het akkoord. De VS voerde na de verkiezing van Trump nieuwe sancties in tegen Iran. Ondanks deze sancties bleef Iran zich houden aan het atoomakkoord volgens controleurs van het Internationaal Atoomagentschap (IAEA).

Nieuw akkoord

Rohani stelt dat er nu een nieuw akkoord dient te komen met de overgebleven partijen. Het besluit van Iran is volgens Rohani bedoeld om het akkoord te redden. “Als de vijf overgebleven partijen komen onderhandelen en Iran willen helpen, zal Iran zich weer houden aan gemaakte afspraken,” aldus Rohani.

Europa heeft na het terugtrekken van de VS gezegd dat het Iran zou helpen om het economische leed te verzachten. Toch heeft de EU niks gedaan om het land te helpen. Ook in Europa is de angst voor represailles vanuit de VS tegen landen die zaken doen met Iran groot.

Rohani geeft de 5 landen nu zestig dagen de tijd om de Iraanse olie- en financiële sector te beschermen tegen de Amerikaanse sancties. Na deze 60 dagen zal Iran de productie van verrijkt uranium verhogen.

Amerikaanse sancties

Door de Amerikaanse sancties zijn alle Westerse bedrijven uit het land weggetrokken. Dit terwijl het land zich nog wel moet houden aan de deal die juist zou zorgen voor een economische impuls in het land.

“Situatie dreigt te escaleren”

Naast de economische sancties voert de Verenigde Staten de militaire aanwezigheid rondom Iran op. Maandag stuurde de Verenigde Staten oorlogsschepen naar het Midden-Oosten. Volgens John Bolton, nationale veiligheidsadviseur, moet dit worden gezien als waarschuwing aan het adres van Iran. Naast de oorlogsschepen heeft de Verenigde Staten ook een viertal B-52 bommenwerpers richting het Midden-Oosten gestuurd.

Volgens een rapport van Axios heeft de Verenigde Staten dit besluit genomen na informatie van Israël over een vermeend Iraans complot om Amerikaanse belangen in het Midden-Oosten aan te vallen.

Een vertraging van de wereldeconomie, malaise op aandelenmarkten, twijfelende centrale bankiers, een potentiële verzwakking van de Amerikaanse dollar. Uit een opiniepeiling van Reuters blijkt dat goud dit jaar klaar is voor een opmars omhoog.

Persbureau Reuters heeft een aantal van de meest vooraanstaande economische analisten gevraagd naar hun verwachting over de goudprijs voor 2019 en 2020. Uit deze rondvraag komt volgens het persbureau een gemiddelde prijs naar voren van $1.322 per troy ounce over 2019, en een prijs van $1.369 per troy ounce over 2020.

De goudprijs heeft in de afgelopen weken wat terrein ingeleverd. Mede door een sterkere dollar, en nieuwe all time highs op aandelenbeurzen, lieten investeerders in het tweede deel van het eerste kwartaal het edelmetaal links liggen.

Toch denken analisten dat investeerders binnenkort hun vizier weer op het gele edelmetaal zullen richten. Daarbij wijzen zij onder andere naar een vertraging van de wereldeconomie, een toenemende kans op beurscorrecties, de ingelaste pauze in renteverhogingen van de Fed, en een mogelijke verzwakking van de Amerikaanse dollar.

Goud: het vertrouwensanker voor het financiële stelsel

Goud wordt traditioneel gezien als een veilige asset om in te investeren in tijden van onzekerheid.

“Aandelen, obligaties en ander waardepapier: aan alles zit een risico. Als het tegenzit, kunnen koersen dalen. Maar, crisis of niet, een baar goud houdt altijd waarde. Centrale banken als DNB hebben daarom van oudsher veel goud in huis. Goud is namelijk het ultieme appeltje voor de dorst: het vertrouwensanker voor het financiële stelsel. Als het hele systeem instort, biedt de goudvoorraad een onderpand om opnieuw te beginnen. Goud geeft vertrouwen in de kracht van de balans van de centrale bank. Dat geeft een veilig gevoel.”

– De Nederlandsche Bank

Het edelmetaal heeft in de afgelopen jaren niet kunnen overtuigen door de recente toppen van $1,374.91 in 2016, en $1,366.07 in 2018 te kunnen doorbreken. Beide vormen samen een sterke technische weerstand voor de goudprijs.

Toch stellen analisten dat het slechts een kwestie van tijd is voordat beide barrières zullen worden doorbroken. Zo ook analist Frank Schallenberger van de Duitse bank LBBW, die stelt dat goud dit jaar zal schijnen. “We hebben een sterke verwachting dat goud de barrière zal doorbreken. Centrale banken kopen steeds meer goud, de rente blijft laag, en economische perspectieven zien er op dit moment niet rooskleurig uit. Uiteindelijk zal goud hier van profiteren.”

Het edelmetaal lijkt al wat steun gekregen te hebben Trump. Die er eigenhandig met een tweet voor heeft gezorgd dat vandaag alle belangrijke financiële markten rood kleuren.