Nieuws

Na de handelsoorlog, de crisis in Italië, de migrantenproblemen in Europa en de angst voor een ineenstorting van enkele opkomende markten begint de nieuwe week met een crisis die terug is van weggeweest: de Brexit. Zondagnacht diende de Brexit-minister David Davis zijn ontslag in, korte tijd later gevolgd door de onderminister van Brexit-zaken Steve Baker. Vandaag volgt de Britse minister van Buitenlandse zaken Boris Johson.

Beide heren geloven niet in de strategie van premier Therese May die opteert voor een ‘zachte’ Brexit. Volgens zowel Davis als Johnson verkoopt Groot-Brittanië haar huid te goedkoop.  “We geven te veel, te makkelijk weg”, lichtte David Davis vanochtend toe tijdens een toespraak over zijn besluit.

Binnen de Britse conservatieven is op dit moment een felle strijd bezig over de te volgen strategie met betrekking tot de Brexit. De ene kant van de partij – onder aanvoering van Boris Johnson – wil een volledige Brexit zonder enig akkoord. Premier Theresa May heeft een voorkeur voor een zachtere Brexit waarbij sommige deals met de Eurozone van kracht blijven.

Vrijdag kwam het kabinet tot overeenstemming om een zachtere brexit-strategie te gaan volgen en leek er weer eensgezindheid over de te voeren strategie. Maar nu maakte dus eerst Davis, daarna Steve Baker en nu ook Boris Johnson bekend, op te stappen.

Chaos compleet

Het ontslag van Boris Johnson is nog niet toegelicht door de (ex) minister van Buitenlandse Zaken. De minister had afgelopen weekeinde het voorstel van dat op tafel lag van Theresa May reeds afgedaan als ‘een grote drol’.

Dat er een gigantische kabinetscrisis op dit moment plaatsvindt is duidelijk. Boris Johnson maakte zijn besluit om op te stappen bekend een half uur voordat Theresa May het Lagerhuis toe zou spreken. Het is momenteel even afwachten wat voor effect het ontslag van Johnson heeft binnen de conservatieve partij.

Het Britse pond is hard gedaald sinds de bekendmaking van het ontslag van Johnson. Enkele grote bedrijven hebben aangekondigd dat zij uit het Verenigd Koninkrijk zullen vertrekken wanneer er voor een harde Brexit wordt gekozen. Onder andere Jaguar, Land Rover, Airbus, BMW en Philips hebben dit al aangegeven. De goudprijs uitgedrukt in Britse ponden stijgt met 1% naar aanleiding van alle onrust die is ontstaan.

Op het moment van schrijven is er een live debat gaande in het Britse Lagerhuis dat hier gevolg kan worden over de ontstane crisis.

De Verenigde Staten heeft een ultimatum gesteld aan alle landen om per 4 november te stoppen met het importeren van Iraanse olie. Indien dit niet gebeurt dan zal de VS het land economische sancties opleggen. Iran reageert op de nieuwste dreigement door te stellen dat zij de Straat van Hormuz zullen blokkeren, aldus een waarschuwing van president Hassan Rouhani.

Tijdens een bezoek aan Wenen woensdag waarin de Iraanse president met EU leden probeert de nucleaire deal te redden, liet Rouhani weten dat Iran niet met zich laat sollen. Als de VS vasthoudt aan haar eis dat landen geen olie meer mogen afnemen van Iran dan het land gepast reageren.

Straat van Hormuz

Rouhani liet doorschemeren dat het de Straat van Hormuz kan blokkeren als reactie op het voornemen van e VS. Hiermee kan het land in een klap alle olie-exporterende landen in de regio raken. De Straat van Hormuz is de belangrijkste scheepsroute ter wereld voor olietransport. Een derde van alle verhandelde olie passeert door deze nauwe regio.

Reactie Pentagon

Het Pentagon reageert op de Iraanse retoriek met de belofte dat het de waterwegen open zal houden. Captain Bill Urban, een woordvoerder van de centrale commando van het Amerikaanse leger, vertelde de Associated Press op 4 juli dat de Amerikaanse marine en regionale bondgenoten “klaar staan om de vrijheid van scheepvaart en de vrije stroom van de handel, waar het internationaal recht dit mogelijk maakt te waarborgen.”

China lijkt een manier gevonden te hebben om de importheffingen van Trump te omzeilen: de eigen munt devalueren. In de maand juni daalde de renminbi yuan met 3,7% ten opzichte van de dollar. De grootste daling sinds China in 1994 een officiële valutamarkt instelde.

Door de daling van de munt wordt de Chinese export extra gestimuleerd. President Trump heeft China er vaker van beschuldigd de eigen munt bewust laag te houden. Naast Trump beschuldigen ook verschillende analiste China er van dat het de eigen munt via interventies laag houdt.

Geen inmenging centrale bank

De Chinese centrale bank haastte zich vandaag door te stellen dat het de yuan niet als wapen gebruikt in de handelsoorlog met de Verenigde Staten.

Volgens een woordvoerder van de Peoples Bank of China heeft de waardedaling niets te maken met een ingreep van de centrale bank. Maar is de daling te wijten aan veranderende verwachtingen op de financiële markten en toenemende spanningen tussen China en De VS.

Analisten vrezen dat ondanks de toezegging van de centrale bank, president Trump de ontwikkeling van de yuan zal zien als een poging van China om de importheffingen te omzeilen.

De goudprijs gaat de afgelopen dagen gebukt onder de gevolgen van een naderende handelsoorlog. De goudprijs in euro bereikte afgelopen vrijdag de laagste prijs sinds 18 maart 2018. Desondanks presteert goud in vergelijking met andere activa prima.

Sinds 29 mei is de goudprijs in euro gedaald met 4,6% van 1128 euro per troy ounce naar een prijs van 1075 euro per troy ounce. In dollars is de daling echter nóg forser. In dollars daalde de goudprijs van zijn hoogste punt in januari ($1356 per troy ounce) met maar liefst 7% tot een prijs van 1248 dollar per troy ounce op het moment van schrijven.

USD de boosdoener

De goudprijs heeft voornamelijk last van de sterke opmars van de dollar. In dollars daalde de goudprijs afgelopen maand met 3,6%, de grootste daling in één maand sinds november 2016. Ook de euro heeft last van de sterkere dollar en zag haar waarde in de eerste 6 maanden van het jaar dalen met 3,3% van 1,201 naar 1,161 dollar. Over dezelfde periode is goud in euro’s gedaald met ‘maar’ 1,7%.

Naast goud en de euro ondervinden nog veel andere landen, sectoren en bedrijven, hinder van een sterkere dollar. Zo hebben opkomende markten zoals Argentinië, Turkije en Brazilië flink last van de dollar. Daarnaast zijn bedrijven en sectoren die hun kosten in dollars inprijzen door het wisselkoersrisico ook de klos.

Ondanks de daling in goud verwachten verschillende analisten dat goud zal profiteren van een sombere tweede helft van de financiële markten. Daarnaast kan een handelsoorlog voor een extra boost zorgen voor de goudprijs. Ook een stijgende inflatie in de Verenigde Staten wordt als positief beschouwd voor het edelmetaal.

Langzaam teruglopende economische cijfers vanuit verschillende financiële markten wereldwijd, in combinatie met een naderende handelsoorlog en een sterkere dollar, zorgen er voor dat het verstandig is om in te spelen op wat komen gaat en een gedeelte van het vermogen om te zetten in goud.

De contouren van een dreigende handelsoorlog die op dit moment voor spanningen zorgt tussen de Verenigde Staten, China en Europa, zorgen elders voor de grootste onrust. Met name de valuta’s van opkomende landen moeten het op dit moment ontgelden. Zo daalde de Argentijnse peso vandaag naar het laagste niveau ooit.

Nadat Trump in de afgelopen weken heeft aangekondigd de importheffingen voor verschillende landen te verhogen, reageerden zowel Europa als China met tegenmaatregelen. Door de toegenomen onzekerheid kiezen steeds meer beleggers, zowel particulier als institutioneel, voor veilige havens op valutamarkten zoals bijvoorbeeld de Amerikaanse dollar. Dit gaat ten koste van de opkomende landen, waar de valuta’s vaak meer volatiel reageren op (geo)politieke ontwikkelingen.

Dit is op dit moment voornamelijk goed zichtbaar bij de Argentijnse peso en de Turkse lira. Door verschillende (interne) economische en politieke problemen zijn de valuta’s van beide landen sinds de jaarwisseling met meer dan 30 procent gedaald.

Nieuw dieptepunt voor Argentijnse peso

De Argentijnse peso kelderde vandaag weer naar een nieuw dieptepunt tegenover de Amerikaanse dollar, nadat het afgelopen week ook al een nieuw record had gevestigd. Op het moment van schrijven noteert de munt een nieuw dieptepunt van 28,7 peso tegen de Amerikaanse dollar.

De peso daalde al meer dan 49% ondanks de aankondiging van de Argentijnse regering dat het land een lening van het IMF krijgt van 50 miljard dollar. Dat geld is nodig om het vertrouwen in de nationale economie van het land te herstellen.

Emerging Markets: de volgende crisis?

Door de sterke dollar komen steeds meer opkomende landen in de problemen. Naast Argentinië en Turkije zijn de ogen ook gericht op Brazilië. Volgens verschillende analisten is een beurscrisis in opkomende markten aanstaande. Redenen voor deze zorgen is het feit dat de valuta’s van verschillende landen uitzonderlijk slecht presteren. Daarnaast is in juni door beleggers 12,4 miljard dollar cash uit aandelen gerelateerde fondsen weggehaald. De grootste uitstroom sinds oktober 2008, te midden van een van de ergste financiële crises.

De eerste top tussen president Trump en president Putin vind plaats op 16 juli. De meeting zal worden gehouden op neutraal terrein in Finland.

De leiders van Amerika en Rusland zullen elkaar treffen in Helsinki. Dit maken zowel het Witte Huis als het Kremlin zojuist bekend. Het is tevens de eerste keer dat er een top zal plaatsvinden tussen beide heren, en gezien de spanningen tussen beide landen zal de wereld uitkijken naar de bijeenkomst.

“De twee leiders zullen praten over de betrekkingen tussen de Verenigde Staten en Rusland, en over een reeks veiligheidsvraagstukken”, aldus een statement van het Witte Huis. Verwacht wordt dat er in ieder geval zal worden gesproken over de situatie in Syrië, de Oekraïne kwestie en Noord-Korea.

Herstellen van de relatie

De Amerikaanse nationale veiligheidsadviseur John Bolton heeft de ontmoeting tussen beide president uitgewerkt, tijdens bijeenkomsten in Moskou donderdag met Putin en andere Russische functionarissen.

Bolton stelt dat president Trump hem heeft gevraagd om met de Russische autoriteiten te spreken om te kijken naar de mogelijkheid tot een ontmoeting tussen Trump en Putin. Beide leiders zijn volgens Bolton van mening dat de verslechterde relatie tussen beide landen verbeterd dient te worden.

“Zowel president Trump als president Puin hebben het gevoel dat het belangrijk is voor deze twee belangrijke landen, om samen hun wederzijdse problemen en samenwerkingsgebieden te bespreken. Het is iets wat volgens mij zal kunnen bijdragen aan een verbetering van de bilaterale relatie tussen de VS en Rusland”, aldus Bolton tijdens een persconferentie.

Voor het eerst is het aandeel van Deutsche Bank onder de 9 euro gedoken. Na relatief stabiel te zijn gebleven in de afgelopen dagen, kwam het aandeel van de bank woensdagochtend onder enorme verkoopdruk te staan.

In een kort tijdsbestek tuimelde het aandeel met 5% naar een all time low van 8,76 euro. De totale marktkapitalisatie van de bank kwam hiermee uit op 21 miljard dollar. Ter vergelijking, de marktkapitalisatie van JP Morgan, een concurrent van Deutsche Bank, is op dit moment 357 miljard dollar.

De laatste keer dat het aandeel van Deutsche Bank onder de 9 euro dook, was in augustus 2016, toen de angst voor een ineenstorting van de bank bijzonder groot was. Sinds het begin van dit jaar daalde het aandeel van Deutsche Bank al met maar liefst 44%.

Afwaardering

Al eerder schreven wij dat Deutsche Bank door de slechte prestaties dit jaar een afwaardering kreeg van Standard & Poor’s. Naast de afwaardering is de bank door de Amerikaanse toezichthouder op een lijst van ‘probleembanken’ geplaatst. Op deze lijst worden financiële instellingen die een bedreiging zijn voor hun voorbestaan vermeld.

Beleggers vrezen door de laatste ontwikkelingen dat de bank moeilijk hervormingen zal kunnen doorvoeren om weer winstgevend te worden. Daarnaast is de angst groot dat door de slechte prestaties het aantrekken van kapitaal veel moeilijker zal worden voor de bank.

Wie meer exporteert dan dat hij importeert, is een loser. Met deze economische filosofie sleept de Amerikaanse president Trump de wereld mee in een handelsoorlog. In een overzicht van HowMuch.net wordt duidelijk welke landen de grootste exporteurs zijn.

Amerika importeert sinds de jaren tachtig meer dan het exporteert. Het verschil, 566 miljard dollar in 2017, is het door Trump gehate handelstekort. Om daar een eind aan te maken, straft hij onder andere China en Europa met importheffingen van 25 procent op staal en 10 procent op aluminium.

De data die HowMuch.net gebruikt is afkomstig van de World Trade Organization. De WTO houdt de totale waarde bij van de fysieke goederen die elk land over de grens stuurt. De cijfers die we dus zien zijn exclusief geleverde diensten. Op de kaart is de grootte van elk land, afhankelijk van de waarde van de export. Deze benadering benadrukt de uitschieters en identificeert een aantal belangrijke trends.

Top 10 landen met de meeste export in 2017 ($)

1. China: $ 2,263B
2. Verenigde Staten: $ 1,547B
3. Duitsland: $ 1,448B
4. Japan: $ 698B
5. Nederland: $ 652B
6. Zuid-Korea: $ 574B
7. Hong Kong: $ 550B
8. Frankrijk: $ 535B
9. Italië: $ 506B
10. Verenigd Koninkrijk: $ 445b

Wat direct opvalt is de ongelijkheid binnen de internationale handel. Enkele landen domineren de top van de lijst, terwijl de rest ver achter valt. Zo exporteert China 32% meer dan de Verenigde Staten. De top 3 landen samen exporteren samen meer dan de rest van de top 10 landen (5,258B vs $ 3,960B).

Nederland

Wat ook interessant is, is hoe Nederland zich houdt tussen de andere grootmachten. Wat exporteert ons land naar de rest van de wereld waardoor het zo’n hoge positie kan innemen? Volgens data van de WTO blijkt dat Nederland voornamelijk zware machines en olie exporteert, die beide wijd verspreid over de internationale markt worden afgenomen.

Een ander opvallend gegeven is het feit dat verschillende landen in Zuidoost-Azië, die bekend staan vanwege hun export-afhankelijke economieën, nergens te bekennen zijn in de buurt van de top van de lijst. Zo zul je waarschijnlijk veel producten thuis vinden waarop staat ‘Made in Vietnam, Made in Malesië of Indonesië’. Geen van deze landen haalt een export van meer dan 250 miljard dollar.

Tot slot, het is gemakkelijk om de woorden van Trump te geloven, dat de VS een slachtoffer is en nauwelijks wat verkoopt aan de rest van de wereld. De kaart hierboven laat echter een iets ander beeld zien. Met meer dat 1,5 triljoen dollar aan export, heeft de Verenigde Staten heel veel te verliezen indien de handelsoorlog escaleert en uiteindelijk realiteit wordt.

De Amerikaanse president Donald Trump is van plan om zijn handelsoorlog met China en Europa verder te laten escaleren. De Amerikaanse president heeft gedreigd om de Europese autoindustrie een extra heffing op te leggen van 20%. Daarnaast melden ingewijden dat Trump van plan is om beperkingen in te voeren op Chinese investeringen in Amerikaanse (technologie)bedrijven.

The Wall Street Journal meldt dat het Amerikaanse ministerie van Financiën aan nieuwe regels werkt die het onmogelijk maken voor bedrijven die minstens voor 25% in Chinese handen zijn, om nog Amerikaanse bedrijven over te nemen die actief zijn in ‘industrieel significante technologie’.

Het gaat onder andere om investeringen in ICT, luchtvaart, elektrische auto’s, robots, farmaceutische technologie en biotechnologie. Het Witte Huis wil hiermee voorkomen dat gevoelige technologie in Chinese handen komt. Daarnaast gaat het minister van Handel extra controles uitvoeren op export richting China, om te vermijden dat gevoelige technologie naar China wordt verscheept.

Volgende escalatie in Handelsoorlog

Mochten de nieuwe beperkingen er daadwerkelijk komen, dan is dit de volgende escalatie in een handelsconflict tussen de Verenigde Staten en handelspartners uit verschillende delen van de wereld zoals China, de Europese Unie, Canada, Mexico en Japan.

Begin volgende maand treden de eerste importheffingen van de VS op Chinese goederen in werking met een heffing van 25% op 34 miljard aan Chinese goederen. China beloofde direct na de aankondiging van de importheffingen al een krachtig antwoord. Trump dreigde daarna direct met extra importheffingen van 450 miljard dollar aan goederen.

Al 11 aaneengesloten jaren voegen de Russen goud toe aan hun reserves. Ook afgelopen maand was het weer raak. De Russen voegen 19 ton goud aan hun goudreserves waarmee de totale goudvoorraad van de Russische Centrale Bank uitkomt op 1928 ton. Tegelijkertijd verkochten de Russen meer dan de helft van hun positie aan Amerikaanse staatsobligaties.

In de eerste 5 maanden van dit jaar kochten de Russen in totaal 90 ton goud, waarmee de totale goudvoorraad van de Russen met 4,9% is toegenomen dit jaar. Onlangs gaf de president van de centrale bank van Rusland nog aan dat goud een van de meest effectieve investeringen is voor op de lange termijn.

Obligaties voor Goud

De sancties, opgelegd door de VS, hebben de Russen er toe aangezet om te kijken naar manieren om hun buitenlandse reserves veilig te stellen. Nu blijkt uit de meest recente data dat Rusland agressief Amerikaanse staatsobligaties aan het dumpen is en tegelijkertijd haar goudreserves steeds verder uitbreid.

“Some people ask whether the Russian Central Bank sold them to support the ruble in April, but it’s about changing allocation as reserves continue to grow. Rising US yields have fueled the sell-off.”

– Vladimir Miklashevsky, Danske Bank in Helsinki

In april van dit jaar heeft Rusland de helft(!) van haar Amerikaanse staatsobligaties verkocht met een totale waarde van bijna $47 miljard. De operatie van de Russen is een signaal dat de financiële toezichthouder van Rusland meer vertrouwen heeft in goud dan in de Amerikaanse dollar. Dit wordt ook onderkend door een analist van Danske Bank in Helsinki, die door Bloomberg werd geïnterviewd over de Russische dump van Amerikaanse staatsobligaties.

In de nasleep van de financiële crisis vullen centrale banken hun kluizen al enkele jaren aan met goud. Wereldwijd wordt het edelmetaal door verschillende centrale banken beschouwd als een waardevaste en veilige belegging.