Nieuws

De Federal Reserve heeft woensdagavond voor de vierde keer dit jaar de rente in de Verenigde Staten verder verhoogd. Voor 2019 verwacht de centrale bank minder renteverhogingen dan eerder werd aangenomen.

Het belangrijkste rentetarief gaat wederom met een kwart procentpunt omhoog naar een bandbreedte van 2,25-2,50 procent. Hiermee is het rentetarief op het hoogste punt gekomen sinds de financiële crisis in 2008 uitbrak. Voor volgend jaar verwacht de Fed twee renteverhogingen nodig te hebben, voorheen werd nog uitgegaan van drie renteverhogingen in 2019.

Druk op de Fed

De centrale bank heeft in de afgelopen weken herhaaldelijk kritiek gekregen van voornamelijk president Trump vanwege de vele renteverhogingen. Volgens de president van de VS is de Fed de oorzaak voor de slecht presterende aandelenbeurzen. Renteverhogingen zorgen er immers voor dat geld lenen duurder wordt, wat de economische groei niet ten goede komt.

In zijn toelichting benadrukte Fed-voorzitter Jerome Powell echter dat druk van buitenaf op geen enkele manier een rol speelde bij het besluit van de centrale bank om de renteverhogingen voor 2019 naar beneden bij te stellen. De financiële markten gingen reeds uit van een renteverhoging in december. Desondanks doken aandelenbeurzen na de bekendmaking van het rentebesluit verder omlaag. Beleggers hadden gehoopt dat de Fed nóg terughoudender zou zijn met het opvoeren van de rente.

De Dow Jones en S&P 500 daalden na de aankondiging met  1,5 procent. Het is overigens de zevende keer dat de S&P 500 daalt tijdens een rentebesluit van de Fed sinds Jerome Powell aan de macht is. Een nieuw record. De AEX-index daalde rond het middaguur 1,5 procent. De Duitse DAX en de Franse CAC-40 leverden tot 1,5 procent in. De FTSE in Londen levert 0,4 procent in. 

Alan Greenspan, de voormalige baas van de Federal Reserve, geeft in een interview met CNN een advies aan beleggers: het feest is voorbij en beleggers moeten zich in 2019 opmaken voor een flinke correctie.

In het interview stelt Alan Greenspan dat het onwaarschijnlijk is dat de markt zal stabiliseren en weer zal gaan stijgen. De voormalige Fed baas stelt dat de beurzen nog wel licht kunnen stijgen maar dat het feest daarna voorbij is en beleggers moeten zoeken naar dekking.

“He added that markets could still go up further — but warned investors that the correction would be painful: “At the end of that run, run for cover.””

– Alan Greenspan – CNN

Bullmarkt voorbij

Greenspan stelt dat de bullmarkt, die al bijna 10 jaar duurt, voorbij is. Sinds oktober zitten aandelenbeurzen in een neerwaartse spiraal waarbij verschillende grote indices al meer dan 20% hebben ingeleverd. Maandag daalde de S&P 500 naar het laagste niveau sinds oktober 2017, terwijl de Dow Jones in een dag meer dan 600 punten inleverde. De Dow Jones is sinds het begin van deze maand gedaald met 7,6%, de S&P 500 daalde in de 19 dagen van december met  7,8%. Het is de slechtste maand december sinds 1931(!) voor de S&P 500.

Het interview van Greenspan werd dinsdag uitgezonden, een dag voordat de huidige Fed voorzitter, Jerome Powell, een mogelijk nieuwe renteverhoging aankondigt. De renteverhogingen van de Fed beginnen hun tol te eisen op de financiële markten. Afgelopen maandag stelde president Trump dan ook dat het ongelooflijk is dat de Fed nog een renteverhoging overweegt in december.

De onrust op de financiële markten, die de afgelopen weken gepaard ging met dieprode cijfers en dalende koersen, kan niet worden gezien als een tijdelijke correctiefase. Dat stelt hoofdeconoom Claudio Borrio van de Bank voor Internationale Betalingen (BIS).

De BIS vreest dat beleggers in 2019 te maken zullen krijgen met flinke koersschommelingen zoals uiteengezet in het meest recente rapport van de bank.

De angst van de BIS voor een correctie in 2019 heeft voornamelijk betrekking op het monetaire beleid van de centrale bank. Waar centrale banken jaren lang de monetaire teugels lieten vieren en de rentes verlaagden in combinatie met verschillende opkoopprogramma’s, komen deze nu ten einde. Zo heeft de Federal Reserve het opkoopprogramma al beëindigd en de rente reeds een aantal keren verhoogd. Ook de Europese Centrale Bank zal volgend jaar stoppen met het opkoopprogramma en de rente geleidelijk gaan verhogen. Door de extreem lage rente van de afgelopen jaren konden bedrijven profiteren door meer geld (goedkoop) te lenen. Hierdoor zijn de schulden van bedrijven nu zelfs hoger dan vóór de financiële crisis van 2008.

China

Niet alleen in de VS en Europa is het effect van de lage rente terug te zien. Ook in bijvoorbeeld China duiken de problemen van het lagerentebeleid op. Hans de Geus, beurcommentator van RTL Z, stelt dat Chinese bedrijven meer zijn gaan lenen door de lage rentes, met hun eigen aandelen als onderpand. Wanneer bedrijven in de problemen komen, dan vragen banken het onderpand van de bedrijven op om deze aandelen vervolgens te dumpen.

TINA

De extreem lage rente van de afgelopen jaren heeft er voor gezorgd dat beleggers massaal in de aandelenmarkten stapten. Beleggen in cash of in obligaties leverde niets op. De situatie van de afgelopen jaren wordt ook wel aangeduid als TINA (There Is No Alternative).

Beleggers zijn volgens de BIS bang dat de economische groei in elkaar stort, onder andere door het slepende handelsconflict tussen China en de VS. Verder steeg in de VS onlangs voor het eerst sinds 2007 de korte rente tot boven die van de lange rente. Zo’n inverse rentestructuur is vaak een teken van een op handen zijnde recessie..

Voor het eerst sinds 2002 is de prijs van palladium gestegen boven de goudprijs. Woensdag bereikte de palladiumprijs een stand van 1251 dollar per troy ounce. De goudprijs noteert op het moment van schrijven een prijs van 1243 dollar per troy ounce.

De stijging van palladium wordt vooral toegedicht aan de groei van het gebruik van het edelmetaal in katalysatoren van auto’s. Doordat de dieselauto in het verdomhoekje zit en de benzineauto meer in trek is, is de vraag naar palladium gestegen. Strengere emissie-eisen in verschillende landen waaronder China zorgen voor een groeiende vraag naar palladium. Daarnaast wordt het edelmetaal ook gebruikt in batterijen voor elektrische auto’s en hybride aangedreven voertuigen.

Tegelijkertijd is het aanbod ook gering. De twee meest producerende landen, Rusland en Zuid-Afrika, kunnen de vraag nauwelijks bijbenen. Metal Focus heeft dit jaar al aangegeven dat er in de toekomst een substantieel tekort zal zijn voor palladium.

Hoelang palladium de ‘koning’ van de edelmetalen blijft is even afwachten. Indien de goudprijs de grens van 1250 dollar beslecht dan is een uitbraak aanstaande. Daarnaast verwachten verschillende banken, waaronder Commerzbank en Bank of America Merrill Lynch, dat edelmetalen – met name goud en zilver – in 2019 zullen stijgen door een afzwakkende dollar.

De financiële topvrouw en tevens dochter van de oprichter van Huawei, Meng Wanzhou, is woensdagavond opgepakt in Canada. De arrestatie is verricht op verzoek van de Verenigde Staten en zorgt voor nóg meer onrust op de financiële markten.

Het Chinese technologiebedrijf wordt door de Verenigde Staten verdacht van het schenden van Amerikaanse sancties tegen Iran. De CFO van Huawei dreigt momenteel te worden uitgeleverd aan de VS. Huawei is uitgegroeid tot een van de grootste spelers van smartphones, routers en zendmasten. Het is op dit moment de op één na grootste smartphone producent ter wereld, achter Samsung.

In april van dit jaar maakten de Amerikaanse autoriteiten al bekend dat zij onderzoek doen naar handel van Huawei naar Iran. Het bedrijf zou Amerikaanse technologie hebben doorgespeeld aan Iran, wat in strijd zou zijn met de Amerikaanse exportwetten en sancties.

Beurzen verder onderuit

Door de arrestatie lijkt het wederom een slechte dag te worden voor beurzen. In Azië leidt de arrestatie tot forse verliezen onder chipbedrijven en andere toeleveranciers. De Chinese beurs daalde met 2 procent, terwijl de Japanse Nikkei-Index met 1,9 procent daalde. Ook in Europa ging het bergafwaarts. Zo daalde de AEX-index na de openingsbel met 1,2 procent. De beurzen in Londen, Frankfurt en Parijs leverden allemaal tot 1,4 procent in.

China reageert woest

De Chinese ambassade in Canada heeft directe vrijlating geeist van de Huawei topvrouw. China spreekt van mensenrechtenschendingen en stelt dat het alles zal doen om haar burgers te beschermen. Tegelijkertijd beschuldigt China de VS dat het de eigen techbedrijven probeert te beschermen door buitenlandse bedrijven op deze manier angst in te boezemen.

‘We will closely follow the development of the issue and take all measures to resolutely protect the legitimate rights and interests of Chinese citizens’.

– Chinese Ambassade

De arrestatie van de CFO van Huawei wordt in China beschouwd als een directe aanval op het land. Terwijl Chinese giganten als Alibaba en Tencent vaker de krantenkoppen domineren, is Huawei veruit hét pareltje van China met het grootste aantal internationale vestigingen ter wereld.

Na een opleving maandag vanwege een ‘time-out’ in de handelsoorlog tussen de Verenigde Staten en China was het gisteren weer raak. Een bloedrode dag op de Amerikaanse beurzen. De Dow Jones ging met ruim 3 procent onderuit, de S&P 500 leverde 3,2 procent in en de Nasdaq leverde zelfs 4 procent in.

De beurzen kelderden nadat de Amerikaanse president zichzelf op twitter als ‘Tariff Man’ bestempelde en stelde dat hij door zal gaan met het doorvoeren van importheffingen. Hierna begonnen beleggers aandelen te dumpen.

….I am a Tariff Man. When people or countries come in to raid the great wealth of our Nation, I want them to pay for the privilege of doing so. It will always be the best way to max out our economic power. We are right now taking in $billions in Tariffs. MAKE AMERICA RICH AGAIN

— Donald J. Trump (@realDonaldTrump) 4 december 2018

Na kortstondige euforie over een mogelijke deal tussen de Verenigde Staten en China wat betreft de importheffingen keerde de onzekerheid in de afgelopen dagen terug. De presidenten van beide landen kwamen namelijk overeen dat er een tijdelijke ‘time out’ wordt genomen van 90 dagen. Desondanks is dit geen garantie op een de-escalatie van de handelsoorlog tussen beide landen.

Ondertussen is iedereen bekend met het wispelturige karakter van de Amerikaanse president. En juist dit zorgde gisteren voor een ware sell-off op de beurzen. 

Inversie

Naast de angst voor de handelsoorlog vrezen beleggers de ontwikkeling van de rentetarieven. Voor het eerst sinds 7 jaar tijd is er namelijk sprake van een bijzondere ontwikkeling. De rente op kortlopende staatsobligaties in de Verenigde Staten was gisteren voor het eerst sinds 2007 hoger dan de rente op langlopende staatsobligaties. In de wereld van beleggen wordt dit een inversie genoemd en vaak is dit een teken van een op handen zijnde recessie.

In aanloop naar de G-20 top zijn beleggers nerveus. Zo staan alle beursgraadmeters vandaag in het rood. De ogen zijn vooral gericht op de ontmoeting tussen Amerikaanse president Trump en zijn Chinese collega Xi Jingping. 

Mochten de leiders de strijdbijl niet kunnen begraven, dan kan de financiële markt er na dit weekend heel anders uitzien. Trump dreigde deze week al met extra heffingen tot 25 procent op producten uit China.

Beide landen leven al enkele maanden in onmin met elkaar. Niet alleen over de handel ontstaat onenigheid. Ook de invloed van beide grootmachten op de rest van de wereld zorgt voor spanningen tussen beide landen. Zo beschuldigt de VS China van spionage en het stelen van gevoelige (militaire) informatie. Tegelijkertijd beschuldigt China de Amerikanen er van dat het zich teveel bemoeit met het conflict met Taiwan.

Putin

Naast de ontmoeting met China had Trump ook ontmoeting met Putin op de agenda staan. Inmiddels heeft Trump bekend gemaakt dat deze ontmoeting niet door zal gaan. De reden hiervoor is de escalatie tussen Rusland en Oekraïne afgelopen zondag. 

Tegelijkertijd komt het president Trump goed uit dat hij aan de buitenwereld kan laten zien dat hij Rusland kan ‘straffen’. Michael Cohen, de advocaat van Trump, heeft gisteren verklaard dat hij tegen het Congres heeft gelogen toen hij sprak over de plannen van Trump om een Trump Tower neer te zetten in Moskou. 

Uit de verklaring van Cohen die donderdagavond naar buiten werd gebracht komt onder meer naar buiten dat Putin een penthouse was beloofd in het nieuwe te bouwen Trump Hotel. Inmiddels heeft Trump verklaard dat zijn ex-advocaat liegt.

G-20

De G-20 gaat vandaag van start in Buenos Aires. Het wordt tevens het eerste internationale optreden van de Saoedische kroonprins Mohammed bin Salman na de moord op journalist Jamal Khashoggi. Ongetwijfeld zal ook hier aandacht aan worden gegeven dit weekend.

Naast de belangrijke ontmoeting tussen de VS en China zal ook worden gesproken over de olieprijzen en de daling van de afgelopen tijd. Naar verwachting spreken de Russische president Vladimir Putin en kroonprins Mohammed bin Salman van Saudi-Arabië elkaar. De twee olielanden waren eerder de drijvende kracht achter productiebeperkingen.

Woensdagavond gaf Fed-voorzitter Jerome Powell een toespraak waar analisten halsreikend naar uitkeken. Tijdens zijn toespraak stelde Powell dat de Amerikaanse rente niet ver verwijderd is van het neutrale niveau, waardoor Wall Street, goud én zilver omhoog veerden.

Gezien de ontwikkelingen op de aandelenmarkt wordt elke uitspraak van de Federal Reserve op dit moment gewogen om zo te kunnen achterhalen wat de centrale bank van plan is met betrekking tot de rente. De uitspraak van Powell werd met gejuich ontvangen aangezien Wall Street met 1,5 procent steeg. Ook goud en zilver stegen ruim 1 procent.

Dovish vs Hawkish

De uitspraak is op zijn zachtst gezegd opmerkelijk ontvangen door de markten. Aandelen veerden omhoog, terwijl de dollar en rentes daalden. De Amerikaanse tienjaarsrente daalde naar 3 procent en de Duitse tienjaarsrente viel met enkele basispunten terug. De euro/dollar reageerde direct op de woorden van Powell en steeg van 1,1295, voorafgaand aan de speech, naar 1,1379 vanochtend. 

De uitspraak van Powell staat haaks op de uitspraak die gedaan werd in oktober. Toen stelde Powell namelijk dat de rente flink verwijderd was van een neutraal niveau. De uitspraak werd dan ook als ‘hawkish’ ontvangen; analisten gingen uit van een renteverhoging in december en nog 2-3 renteverhogingen in 2019 waardoor aandelen forse klappen kregen. Nu Powell zijn toon heeft gematigd met betrekking tot de rente en stelt dat de rente ‘niet ver verwijderd is van een neutraal niveau’ lijkt de euforie weer terug te zijn. Echter moet de markt oppassen dat het Powells uitspraken niet te ‘dovish’ opvat, zo waarschuwen verschillende analisten.

Econoom Paul Ashworth van Capital Economics stelt dat Powell niet zo ‘dovish’ is als de markt denkt. Volgens Ashworth laat Wall Street op dit moment een ‘overrreactie’ zien. “Powell zei niet dat de inflatie en economie zwakker zijn dan we dachten. Hij stelde net als zijn collega’s dat hij een aanhoudende groei voorziet, met een lage werkloosheid en een inflatie van bijna 2 procent”, aldus Ashworth.

Ook Eugene Leow, rentestrateeg bij DBS, wijst op een overreactie van de markt. “De markt heeft de uitspraak van Powell verkeerd geïnterpreteerd door slechts te focussen op het stuk ‘just below neutral’ uit zijn toespraak”. Hiermee wijst Eugene op de ‘range’ waar de Federal Reserve meerdere keren over heeft gesproken. Deze range loopt in een bandbreedte van 2,5 naar 3,5 procent. Een brede range waarbij je met slechts nog één renteverhoging binnen deze range zit gezien de huidige rente van 2,25 procent. Tegelijkertijd kan de rente nog een flink aantal keren verhoogd worden mocht de rente in de bovenste regionen van de bandbreedte moeten bewegen.

Donderdagavond worden de notulen gepubliceerd van de recentste beleidsvergadering van de Fed.