Jennifer Chase

Wanneer je al het geld dat door nationale overheden geleend is bij elkaar optelt, dan kom je op het duizelingwekkende bedrag van $63 biljoen. Dat is een gigantische schuldenberg van $63.000.000.000.000.000.000.

In een ideale situatie lenen regeringen dit geld om tekorten op korte termijn te dekken of belangrijke projecten te financieren. Maar, zoals Jeff Desjardins van VisualCapitalist aangeeft, zijn overheden op een gegeven moment gewend geraakt aan het lenen van geld. Het hebben van constante tekorten wordt gezien als het nieuwe normaal, waardoor de schulden van landen onhoudbaar worden. Dit is niet gezond voor de landen én voor de totale wereldeconomie als geheel. Hierdoor is de schuldenberg in de afgelopen jaren explosief gegroeid.

De Verenigde Staten is een van de voornaamste voorbeelden van deze ‘schuldenhonger’. Het land heeft sinds 2001 geen begrotingsoverschot meegemaakt, en heeft haar schuld zien stijgen van $6,9 triljoen tot $20 triljoen. Dit komt overeen met 31,8% van de totale wereldwijde schuldenberg.

In de top vijf landen met de grootste schulden bevinden zich naast de Verenigde Staten, ook Japan, China, Italië en Frankrijk. Samen zijn deze 5 landen goed voor 66% van de totale wereldschuld. Ook landen als Griekenland, Portugal en Libanon zitten op een onhoudbaar pad. De landen hebben allen een overheidsschuld dat hoger is dan 130% van het BBP. Vooral voor Griekenland, met alle externe schuldeisers, is dit een onhoudbare situatie. Zo heeft het IMF becijferd dat de overheidsschuld van Griekenland tegen het jaar 2060, 275% van het BBP zal bereiken.

De VisualCapitalist heeft een infographic gemaakt van de wereldschuld opgedeeld per land. De percentages in de infographic geven de schuld weer ten opzichte van de totale wereldschuld.

Mario Draghi maakte vandaag bekend dat de geldkraan vanaf januari 2018 een klein beetje wordt dicht gedraaid. De financiele markten reageren vooralsnog voorzichtig. Zo daalde de euro licht met 0,6% tegenover de Amerikaanse dollar. Door de zwakte van de euro stegen zowel goud als zilver in waarde.

Het opkooprogramma van de ECB wordt gehalveerd; de centrale bank gaat geen €60 maar €30 miljard euro maandelijks uitgeven vanaf januari 2018. Mario Draghi heeft aangegeven dat de nieuwe maatregel in ieder geval negen maanden lang zal lopen, tot september 2018. Ook blijft de deur voor een eventuele verlening van stimuleringsmaatregelen openstaan.

Wat betekent het besluit van ECB?

Het besluit van de ECB betekent concreet dat er op korte termijn niks zal veranderen. Met andere woorden: de hypotheekrente zal laag blijven en spaarders zullen de klos blijven in de huidige monetaire setting. De rente die banken aan de centrale banken betalen blijft volgens uitlatingen van Mario Draghi ongewijzigd. Het belangrijkste tarief blijft staan op 0%. Zolang het opkoopprogramma loopt zal hiermee volgens Draghi niks gebeuren.

Aangezien banken de komende tijd nog steeds gratis geld kunnen lenen bij de ECB, is de kans op een hogere spaarrente evenmin nihil. De kans op een juist negatieve rente wordt wel steeds groter, aangezien banken op andere manieren geld moeten verdienen. Verschillende grootbanken zoals de ABN Amro, ING en de Rabobank hanteren op dit moment een spaarrente van 0,05%. Ook voor de pensioenen is het slecht nieuws, want door een lage rente dreigt een korting op de pensioenen.

De oproep aan pensioenfondsen om meer in eigen land te beleggen wordt groter. Cijfers uit het eerste uitgebreide onderzoek naar beleggingen van pensioenfondsen tonen aan dat slechts 12,5% van het totale vermogen van pensioenfondsen in Nederland wordt belegd.

De Nederlandse Investeringsinstelling NLII heeft op basis van data van de Nederlandsche Bank, berekend dat pensioenfondsen in totaal €151 miljard beleggen in eigen land. Dat is 12,5% van het totale bedrag wat door Nederlandse pensioenfondsen wordt belegd.

Minister Henk Kamp van Economische zaken roept de pensioenfondsen op meer geld in Nederland te beleggen. ‘Als je ziet dat pensioenfondsen 12,5% in Nederland beleggen en de rest over de grens verdwijnt, dan zou daarover te praten moeten zijn. Zeker als je bedenkt hoe stabiel de Nederlandse economie is,’ aldus Kamp tegenover het Financiële Dagblad.

Afwaardering Nederlands pensioenstelsel

Maandag verscheen ook het jaarlijks onderzoek van Mercer naar de kwaliteit van  pensioenstelsels in 30 verschillende landen. In het onderzoek wordt het pensioenstelsel van Nederland afgewaardeerd van A- naar B+. Mercer vraagt zich of de Nederlandse economie in de toekomst voldoende zal groeien om de pensioenen op niveau te kunnen behouden.

Eigen pensioenpotje?

Deze week zullen we verder ingaan op pensioenen en hoe het met name gesteld is met de pensioenregelingen in verschillende landen in de eurozone. Steeds vaker verschijnen er oproepen om te zorgen voor een eigen pensioenpotje. Vandaag doet Annemarie van Gaal, Columinste van de Telegraaf dat, in haar column. Geen gekke gedachte denken wij. Het is daarnaast prima mogelijk om door middel van het periodiek kopen van goud en zilver een prima pensioenpot op te bouwen voor later.

Deze week staat voornamelijk in het teken van het rentebesluit van de Europese Centrale Bank. Donderdag laat voorzitter Mario Draghi eindelijk weten wat het ECB van plan is met het kwantitatieve verruimingsprogramma.

In de afgelopen maanden probeerde Draghi tijdens al zijn toespraken en optredens de markt voor te bereiden op wat komen gaat; een tapering van het opkoopprogramma. De centrale bank is van plan minder obligaties op te kopen. Het opkoopprogramma zoals we die nu kennen, waarbij maandelijks voor €60 miljard aan obligaties wordt opgekocht loopt in principe tot het einde van dit jaar.

“Opkoopprogramma Light”

Totaal stoppen zou funest zijn voor de markten. Omdat de Europese financiele markt hiermee in een zwart gat terecht komt. Mede hierdoor zijn verschillende analisten van mening dat de kans zeer groot is dat het programma wordt voortgezet, zij het op een veel lager tempo. De verwachtingen voor zowel de duur van het programma, als het bedrag wat de ECB zal opkopen lopen sterk uiteen van 6-12 maanden én van €25 tot €40 miljard per maand.

Een ander belangrijk punt waar donderdag op gelet zal worden is de rente. De angst voor een renteverhoging zal ongetwijfeld zorgen voor paniek op de financiele markten. Iets wat Draghi én de ECB koste wat het kost willen voorkomen.

Ondanks het gigantische opkoopprogramma én de positieve signalen die zo nu en dan naar buiten komen over de Europese economie, zijn er nog steeds problemen in de eurozone. Zo blijft de kerninflatie ver achter het niveau dat de ECB nastreeft. Daarnaast zorgt de euro ook voor de nodige kopzorgen in Frankfurt.

Deze week brak de prijs van palladium voor het eerst sinds 2001 door de barrière van $1000 per troy ounce. Begin 2016 stond de prijs van palladium nog onder de $500 per troy ounce. Sindsdien heeft het edelmetaal een spectaculaire rally neergezet.

Palladium is sinds het begin van dit jaar met 47% in waarde gestegen. Een prestatie waarmee de rendementen van goud (+14%) en zilver (+9%) verbleken.

Het edelmetaal wordt voornamelijk gebruikt in de auto-industrie in de vorm van katalysatoren in benzinemotoren. Ongeveer 80% van het edelmetaal komt voor rekening van deze sector. Dit verklaart ook enigszins de sterke stijging van het edelmetaal dit jaar. Door het tekort op de palladiummarkt duiken steeds meer beleggers op het edelmetaal waardoor de prijs flink is gestegen.

Vooruitzicht Palladium

Palladium is hot. Mede doordat zustermetaal platina in het verdomhoekje zit, omdat deze wordt gebruik in katalysators van dieselmotoren. Deze staan in verschillende delen van de wereld onder druk door alle schandalen rondom dieselmotoren.

De mondiale palladiummarkt kent al vijf opeenvolgende jaren een tekort. Voor 2017 verwacht Johnson Matthey, een katalysatorproducent, een tekort van 792.000 troy ounce. Vorig jaar bedroeg dit tekort ‘slechts’ 163.000 troy ounce.

Ook analisten van Citigroup verwachten een tekort voor dit jaar. De zakenbank heeft het tekort becijferd op 777.000 troy ounce. Zij zien daarnaast het tekort aan palladium in de komende 3 jaar toenemen naar 1 miljoen troy ounce.

Sinds kort bieden wij bij Goudverzekerd de Palladium Maple Leaf aan. Dit is een palladium beleggingsmunt met een puurheid van 99,99% puur palladium. De munt is ideaal voor mensen geïnteresseerd in dit edelmetaal of voor mensen die een spreiding in de beleggingsportefeuille aan willen brengen door middel van het kopen van palladium.

Marc “Dr. Doom” Faber is in opspraak geraakt na racistische uitspraken. Door zijn uitlatingen hebben CNBC, Fox Business Network, Bloomberg, Sprott Management, Nogagold Resources én Ivanhoe Mines per direct afscheid genomen van Faber.

Marc Faber is geen onbekende in de beleggingswereld. De man was een van de weinigen die de beurskrach van 1987 zag aankomen en adviseerde om beleggers al hun aandelen te verkopen. Sindsdien staat Faber bekend als Dr. Doom vanwege zijn onheilspellende voorspellingen voor financiële markten. Ook is Faber een groot aanhanger van goud en zilver als manier van vermogensbescherming tegen de economische experimenten van verschillende centrale banken en overheden.

Gloom, Boom & Doom Reports

De nieuwsbrieven van de onheilsprofeet, genaamd de Gloom, Boom & Doom Reports, zijn beroemd onder beleggers. In zijn laatste uitspraken heeft Faber een aantal controversiële uitgaven gedaan, die hem reeds enkele goedbetaalde banen hebben gekost. In zijn nieuwsbrief dankt Faber God dat blanke mensen het in Amerika voor het zeggen hebben. Als zwarte mensen het voor het zeggen zouden hebben dan zou de Verenigde Staten er uitzien als Zimbabwe, aldus Faber.

Faber stelt dat de Verenigde Staten gezien de economische koers die het vaart uiteindelijk alsnog in een ‘Zimbabwe’ zal veranderen. Maar, zo schrijft hij, dan heeft de VS in ieder geval tweehonderd jaar economisch en politiek voordeel gehad van een blanke meerderheid.

De zeemacht van de Verenigde Staten en Zuid-Korea is maandag begonnen aan een grootschalige oefening voor de Koreaanse kust. Aan de oefening nemen ongeveer 40 schepen deel, waaronder het vliegdekschip USS Ronald Reagan en twee torpedojagers. Noord-Korea reageert furieus en dreigt met nieuwe rakettesten.

De oefening zorgt bij buurland Noord-Korea voor de nodige argwaan. Volgens Pyongyang bereiden beide landen een aanval voor op Noord-Korea. Het land heeft al gewaarschuwd dat het zal reageren op de oefening door middel van nieuwe rakettesten, iets wat de spanningen onderling alleen maar verder zal verhogen.

Nieuwe rakettest?

Volgens Noord-Korea zijn de oefeningen voor de kust een regelrechte provocatie van Amerika en Zuid-Korea. Nieuwe satellietbeelden tonen aan dat Noord-Korea mogelijk bezig is met het voorbereiden van nieuwe rakettesten.

Volgens bronnen binnen Washington gaat het om raketten van het type Hwasong-14. Deze kunnen Alaska bereiken. Ook een test van een Hwasong-12, die het eiland Guam kan bereiken wordt niet uitgesloten. Daarnaast wordt ook rekening gehouden met een nieuwe raket, de Hwasong-13. De intercontinentale raket zal volgens ingewijden ver genoeg reiken om de westkust van de VS te kunnen treffen.

De goudprijs blijft vandaag boven de psychologische grens van $1.300 per troy ounce noteren. De onzekerheid over de aanstaande renteverhoging in december speelt goud vooralsnog in de kaart.

Uit de notulen van de laatste Fed-vergadering in september, die afgelopen week werden gepubliceerd, blijkt namelijk dat er onder het Fed-bestuur grote twijfel heerst over nóg een renteverhoging dit jaar.

In de afgelopen weken zagen beleggers de kans op een renteverhoging in december flink toenemen. Toch valt uit de notulen op dat er flinke tegenstellingen zijn in het Fed-bestuur. Hiermee neemt de ‘garantie’ op een renteverhoging in december af.

Patience

Tussen de Fed-bestuursleden heerst er volgens de notulen voornamelijk onenigheid over de inflatie in de Verenigde Staten. De Fed heeft altijd gesteld dat de inflatie tot 2 procent dient te stijgen. Maar ondanks alle poging die de centrale bank heeft ondernomen, staat deze nog steeds onder de 1,5% volgens de metingen van de Fed.

Een groep binnen het bestuur stelt dan ook dat ‘patience’ gerechtvaardigd is met betrekking tot een renteverhoging in december. De doelstelling van 2% is immers niet behaald. De andere groep binnen de Fed is van mening dat ze juist wél de rente moeten verhogen omdat ze anders bijdragen aan een nieuwe financiële bubbel.

De notulen hebben vooralsnog weinig indruk gemaakt op de financiële markten. Wel zorgt de twijfel binnen de Fed er voor dat goud vooralsnog niet onder de grens van $1.300 per troy ounce daalt. Een renteverhoging van de centrale bank zorgt vaak voor extra druk op de prijzen van edelmetalen. Al hebben we in het verleden ook gezien dat goud juist stijgt wanneer de Fed besluit de rente te verhogen.

China en India staan al jaren bekend als de grootste afnemers van goud. Uit een nieuwe studie van de World Gold Council (WGC) blijkt echter dat de Duitse goudmarkt bloeit als nooit tevoren. Uit de studie blijkt namelijk dat het de Duitsers zijn die per hoofd van de bevolking het meeste goud bezitten.

Goud als belegging in Duitsland heeft in de afgelopen decennia een flinke stijging gezien. In het licht van opeenvolgende financiële crises en het monetaire beleid van centrale banken, zijn steeds meer Duitsers geïnteresseerd geraakt in goud als vorm vermogensbescherming. Als reactie hierop hebben nieuwe partijen zich in Duitsland genesteld waardoor het makkelijker en laagdrempeliger werd voor Duitsers om te beleggen in goud.

Volgens de cijfers van de WGC heeft de interesse van de Duitsers in goud sinds het uitbreken van de crisis in 2008, een vlucht genomen. In 2007 werd er in Duitsland gedurende het hele jaar slechts 38,5 ton goud gekocht. In 2008 toen de financiële crisis uitbrak steeg dit tot 132 ton. Sindsdien kochten Duisters gezamenlijk voor minimaal 100 ton aan goud per jaar. Afgelopen jaar werd een nieuw record verbroken. Toen werd er voor maar liefst 186 ton aan goud gezamenlijk gekocht door Duitsers. Dat komt neer op ongeveer €6 miljard aan goud. Ondanks dit record is volgens de WGC de rek er nog niet uit; het verwacht een verdere groei van de Duitse honger naar goud.

Op de vraag waarom Duitsers goud kopen, stelde 57% van de respondenten dat het hun ideale manier van vermogensbescherming is. Terwijl 28% van de ondervraagden stelden dat goud op de lange termijn een goed rendement zou moeten opleveren.