Het evenwicht in het Nederlands geldstelsel is verstoord. Zo zijn er té weinig remmen op het verstrekken van leningen terwijl na de crisis van 2008 het juist moeilijker moest worden voor mensen om geld te lenen. Daarnaast zijn commerciële banken te dominant en ‘too big too fail’. Deze harde conclusies doet de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR) in een recent gepubliceerd onderzoek.
De huidige minister van Financiën, Minister Hoekstra, vroeg de Raad het huidige Nederlandse geldstelsel te onderzoeken. De bevindingen van de Raad in een bijna 300 pagina’s tellend rapport zijn dan ook niet mals.
In het rapport wordt beschreven hoe de rol van overheid in de afgelopen jaren steeds kleiner werd, terwijl de rol van drie grote banken (ABN Amro, ING, Rabobank) steeds groter werd. Zo steeg het aandeel van de banken in de totale balansomvang in de periode tussen 2006 en 2016 van 71 naar 75 procent. Door de sterke positie van de 3 grote banken is er nauwelijks kans voor concurrenten om succesvol de markt te betreden.
Schulden
Volgens de Raad zijn de schulden toegenomen omdat geld steeds vaker virtueel ‘rondgaat’ in plaats van contant. Daarnaast zijn de regels die er juist voor moeten zorgen dat mensen minder gaan lenen niet zo effectief als werd gedacht. Hierdoor groeiden zowel de totale hypotheekschuld als de schulden die bedrijven hebben uitstaan. Ten opzichte van andere landen heeft Nederland een relatief grote schuldenberg.
Ondanks een groot collectief gespaard pensioenvermogen én bezittingen zoals huizen die tegenover de schuldenberg staan, leidt een schuldenlast volgens de Raad tot meer instabiliteit in het financiële systeem. De Raad stelt dat bij hoge schulden het herstel na een crisis langer duurt en invloed heeft op de economische groei.
Aanbevelingen
Een van de aanbevelingen die de Raad doet is het oprichten van een publieke spaarbank als concurrent voor de grote banken. Daarnaast stelt de Raad dat burger meer zeggenschap moeten krijgen over het bestuur van banken, via bijvoorbeeld maatschappelijke adviesraden.
Er zal hoe dan ook wat moeten worden gedaan aan het verstoorde evenwicht tussen de publieke en private belangen. De WRR stelt dat de financiële sector veel geld verdient tijdens periodes van groei, en dat de samenleving moet ‘bloeden’ wanneer het misgaat in ons financieel stelsel. Door een publieke concurrent voor de banken en meer regels en inspraak van burgers zou de balans hersteld kunnen worden.
Wees je eigen bank
Naast het advies van de WRR kun je zelf je onafhankelijkheid van het financieel stelsel vergroten door middel van het kopen van edelmetalen zoals gouden of zilveren munten en baren. Deze edelmetalen dienen als de ultieme vermogensbescherming tegen het financiële systeem en dienen daarnaast als een hedge in tijden van grote onzekerheden of een nieuwe crisis. Bekijk hier wat goud, zilver, platina of palladium in een portefeuille kan betekenen.